Rijaset Islamske zajednice je 1998. odabrao 7. maj za Dan džamija, jer je toga dana 1993. godine, u tri sata i pet minuta poslije pola noći, srušena jedna od najljepših džamija na Balkanu Ferhadija u Banjoj Luci, koja je, kao spomenik nulte kategorije bila pod zaštitom UNESCO-a. Iste noći u Banjoj Luci je srušena i Arnaudija džamija, koja je takođe bila pod zaštitom UNESCO-a. Do kraja septembra 1993. u Banjoj Luci je porušeno svih 16 džamija.
Inače, u Bosni i Hercegovini je od 1992. do 1995. godine srušeno 614 džamija i 218 mesdžida. Karadžićevi Srbi srušili su 534 džamija i 175 mesdžida, a Bobanovi Hrvati 80 džamija i 43 mesdžida.
Mnoge porušene džamije bila su remek-djela bosanske muslimanske arhitekture, a Ferhadija i Aladža džamija iz Foče spadale su u red najljepših sakralnih objekata u svijetu
U agresiji je takođe oštećeno 307 džamija i 41 mesdžid. Srbi su oštetili 249 džamija i 21 mesdžid, a Hrvati 58 džamija i 20 mesdžida. Takođe su mnoge oštećene džamije pod zaštitom UNESCO-a. Sa stotinu projektila pogođena je i Begova džamija u Sarajevu, koja se smatra najljepšom na Balkanu.Neke džamije, poput Karađozbegovu u Mostaru, gađali su i artiljerci generala Mladića, a i HVO. Mr. Muharem ef. Omerdić u knjizi Prilozi izučavanju genocida nad Bošnjacima (1992 - 1995) piše kako je “najveći broj džamija planski uništen postavljanjem velikih količina eksploziva”, te da je njihov materijal zatim odvožen u različita mjesta. Na lokacijama porušenih džamija, kako piše Omerdić, Karadžićevi Srbi su najčešće napravili deponije smeća, parkirališta, a ponegdje i izgradili kuće.
Omerdić u knjizi podsjeća da su Karadžić i Mladić “obrazložili” da “muslimanske bogomolje ruše iz milosrđa kako bi se Bošnjaci lakše odvikli od islama i vratili u vjeru pradjedovsku”. Kemal Zukić je poslije rata obišao sve porušene i oštećene muslimanske vjerske objekte u Bosni i Hercegovi i ostao zapanjen “japanskom sistematičnošću” koju su posebno pokazali Karadžićevi rušitelji, koji su stigli na svako mjesto gdje postoji džamija i srušili je. Nekima su, veli, i temelje vadili, iako je to ogroman napor. On je uvjeren da su neke džamije, poput one u Kamengradu, rušili stručnjaci, inženjeri i arhitekte.
“Za dva mjeseca oni su srušili ono što je muslimanski narod u Bosni gradio 500 godina”, kaže Zukić. U vezi sa sistematskim rušenjem džamija na području koje su kontrolisali Karadžićevi Srbi u Hagu je kao ekspert svjedočio i Andreas Riedlemeire, jedan od vodećih svjetskih stručnjaka teorije kulturnog pamćenja i njegovog razaranja. Ridl je u Hagu izjavio, a to i objavio i u svojoj knjizi Pepeo kultnog pamćenja, kako je rušenje džamija bio poseban “ritual” - da su “tijela ubijenih ljudi prekrivana fragmentima njihovih srušenih svetinja”.
Ritual zla Ilustrovao je to primjerom iz Brčkog, gdje su “u masovnoj grobnici na smetljištu, blizu kafilerije, tijela ubijenih Bošnjaka prekrivena fragmentima srušene Savske džamije”. Bila je to, dakle, zajednička “sahrana” ubijenih Bošnjaka i njihovih porušenih džamija.
Kada je 2004. u Foči vršena ekshumacija pobijenih Bošnjaka iz jedne masovne grobnice, na njihovim kostima pronađeni su ostaci Aladža džamije, o čemu su informisani članovi Predsjedništva BiH 2. septembra iste godine. Previše revnosti u rušenju džamija ispoljili su i bojovnici HVO, posebno u Stocu. Većinu njih su prvo zapalili, pa minirali.
Porušene petrovačke džamije (1992)
(Džamije u Donjim i Srednjim Bišćanima)
Obnova islamskih bogomolja
Više od polovine porušenih i oštećenih džamija je obnovljeno, a u toku je obnova još oko 300 džamija i mesdžida. Kemal Zukić i Muharem ef. Omerdić sa žaljenjem kažu da nijedna od porušenih džamija nije konzervirana i sačuvana kao spomenik. Porušene džamije u Kamengradu i Ahmićima bile su idealne za te spomenike zlu, ali džematlije to nisu prihvatile. Tako su sami Bošnjaci već uklonili sve tragove porušenih džamija.
No comments:
Post a Comment